جزییات عملکردی صنعت پرداخت در شش ماهه اول امسال در یک نگاه

منبع: هفته نامه عصر ارتباط
صنعت پرداخت الکترونیک ایران به دلیل ماهیت کسب‌و‌کاری که دارد و مدل درآمدی حاکم بر آن، برای شرکت‌های پرداخت (PSP) بسیار پرسود است. شرکت‌های پرداخت برای به دست آوردن سهم بیشتری از تراکنش‌ها، رقابت‌های شدیدی با یکدیگر دارند و تلاش می‌کنند با توسعه کسب‌و‌کار خود و روش‌های مختلف بازاریابی، سهم از بازار خود از تراکنش‌های شاپرکی را افزایش دهند. شرکت شاپرک از تیر ماه ۹۴ اقدام به انتشار گزارش‌های آماری از وضعیت کلی صنعت پرداخت کرده است. به دلیل آنکه بانک مرکزی و مجموعه‌های شتاب و شاپرک، تنها مراجعی هستند که به صورت متمرکز و تجمیع شده، اطلاعات تراکنش‌های تمام شرکت‌های پرداختی را در اختیار دارند، تنها نهادی هستند که می‌توانند گزارشی جامع از وضعیت این صنعت ارایه کنند. به همین دلیل، گزارش‌های منتشر شده از سوی شاپرک، از سوی شرکت‌های PSP بسیار مورد توجه است و مدیران ارشد بانک‌ها و شرکت‌های پرداخت، در بسیاری از موارد، این گزارش‌ها را مبنای سنجش عملکرد خود قرار می‌دهند. در گزارش پیش رو با هدف بررسی عملکرد تراکنشی شرکت‌های PSP، تحلیلی بر وضعیت ۱۲ شرکت فعال در صنعت پرداخت کشور، در شش ماه نخست سال ۹۸، ارایه شده است.

مقایسه شرکت‌های پرداخت در شش ماه نخست سال ۹۸

در جدول شماره یک سهم از بازار هر کدام از شرکت‌های پرداخت، از تراکنش‌های شاپرک و به تفکیک کانال‌های مختلف تراکنش، نمایش داده شده است.

عملکرد شرکت‌های پرداخت در حوزه کارت‌خوان

در این بخش، سهم هر شرکت PSP از تراکنش‌های کارت‌خوان شاپرک نمایش داده شده است. همان‌طور که در نمودار زیر مشخص شده، پنج شرکت بورسی صنعت پرداخت، یعنی به‌پرداخت ملت، پرداخت الکترونیک سامان، پرداخت الکترونیک پارسیان، آسان پرداخت و کارت اعتباری ایران‌کیش، پیشتاز حوزه تراکنش‌های کارت‌خوان هستند.

در جدول زیر، سهم از تعداد و مبلغ تراکنش‌های کارت‌خوان، به تفکیک شش ماهه اول امسال برای هر کدام از شرکت‌های PSP نمایش داده شده است. همان‌طور که با بررسی این جدول مشخص است، آسان پرداخت حدودا یک و نیم درصد از سهم از تعداد تراکنش‌های کارت‌خوان را در شش ماه اخیر از دست داده است. در مورد سهم از مبلغ تراکنش‌ها نیز بیشترین رشد مربوط به تجارت الکترونیک پارسیان، با رشد حدود ۱٫۴ درصدی بوده است.

اینترنت

در این بخش، سهم هر شرکت PSP از تراکنش‌های اینترنتی شاپرک نمایش داده شده است. همان‌طور که در نمودار زیر مشخص شده آسان پرداخت، تجارت الکترونیک پارسیان و پرداخت الکترونیک سامان، به ترتیب بیشترین سهم از تراکنش‌های mpg و ipg را دارا هستند. با توجه به روندهای جهانی و رشد تجارت الکترونیک در ایران، تراکنش‌های غیرحضوری مبتنی بر اینترنت نیز با رشد قابل توجهی همراه بوده‌اند. بنابراین، شرکت‌هایی که رهبری بازار تراکنش‌های اینترنتی را در اختیار دارند، با هزینه کمتر و ضریب نفوذ بالاتر، نقش مهمی در آینده بازار تراکنش‌های پرداخت بازی خواهند کرد. آپ با توجه به همکاری گسترده‌اش با مجموعه اسنپ و همچنین اپلیکیشن آپ با تعداد کاربران بالا، بیش از یک سوم بازار تراکنش‌های غیرحضوری را در اختیار دارد.

در ذیل، سهم از تعداد و مبلغ تراکنش‌های اینترنتی، به تفکیک شش ماهه اول امسال برای هر کدام از شرکت‌های PSP نمایش داده شده است. همان‌طور که با بررسی این جدول مشخص است، آسان‌پرداخت حدودا ۴ درصد از سهم تعداد تراکنش‌های اینترنتی را در شش ماه اخیر به دست آورده است. این رشد در حالی است که سهم از مبالغ تراکنش‌های اینترنتی آسان پرداخت، حدودا نیم درصد رشد داشته و این آمار، نشان می‌دهد که رشد تراکنش‌های اینترنتی آپ در شش ماه اخیر، معطوف به پرداخت‌های با مبالغ پایین بوده است. ضمن آن کخ، کاهش سهم آپ در تراکنش‌های کارت‌خوان از یک سو و رشد تراکنش‌های اینترنتی این PSP از سوی دیگر، نشان‌دهنده جهت‌گیری جدی آسان‌پرداخت برای مهاجرت از تراکنش‌های فیزیکی به تراکنش‌های غیرحضوری است.

موبایل

در این بخش، سهم هر شرکت PSP از تراکنش‌های موبایلی (USSD) شاپرک نمایش داده شده است. همان طور که در نمودار زیر مشخص شده پرداخت نوین آرین، پرداخت الکترونیک سامان و آسان پرداخت، سردمداران بازار USSD هستند به‌طوری که بیش از ۸۰ درصد تراکنش‌های پرداخت موبایلی توسط این سه شرکت به شاپرک ارسال می‌شود. اتصال سرکدهای پرطرفدار و مطرح به سوییچ شرکت پرداخت نوین آرین، سبب شده تا در چند سال اخیر این شرکت سهم قابل توجهی از تراکنش‌های USSD را در اختیار داشته باشد. البته با توجه به مهاجرت سرکد ستاره ۷۸۰ مربع به شرکت به‌پرداخت ملت اکنون روند نزولی تراکنش‌های پرداخت نوین آرین کاملا مشهود است که دلیلش این مهاجرت بوده است. البته سال گذشته، بانک مرکزی به دلیل امنیت پایین کانال USSD، این نوع تراکنش را فاقد کارمزد اعلام کرده و به همین ترتیب، شرکت‌های PSP دیگر مانند گذشته علاقه چندانی برای حفظ این کانال نداشته و ترجیح می‌دهند تراکنش‌های مردم را به سمت اپلیکیشن‌های موبایلی سوق دهند.

در جدول ذیل، سهم از تعداد و مبلغ تراکنش‌های موبایلی (USSD)، به تفکیک شش ماهه اول امسال برای هر کدام از شرکت‌های PSP نمایش داده شده است. همان‌طور که با بررسی این جدول مشخص است، آسان‌پرداخت در شش ماه گذشته، سهم زیادی از بازار USSD را از دست داده است. به همین ترتیب، به‌پرداخت ملت طی شش ماه گذشته، سهم‌های از دست رفته آسان‌پرداخت و پرداخت‌نوین را جذب کرده است.