پیشتازی مستمر همراه اول در طرح ترابردپذیری

نود فناوری – طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی رگولاتوری همراه اول همچنان پیشتاز طرح ترابردپذیری است.

براساس آخرین آخرین گزارش مربوط به Mobile Number Portability که مربوط به انتهای اردیبهشت ماه امسال است در حوزه ملی است، به شرح زیر می باشد:

گزارش تجمیعی هر اپراتور تا ۳۱ اردیبهشت

سال ۱۳۹۵ بود که طرح ترابرد پذیری(MNP) با هدف رفع انحصار اپراتورهای ارتباطی در حوزه ارتباطات موبایلی کشور به اجرا گذاشته شد. به موجب این طرح کاربر می‌توانست ضمن حفظ شماره خود از یک اپراتور به اپراتور دیگر کوچ کند. به این ترتیب مثلاً کسی که خط ۹۳۵ ایرانسل را داشت می‌توانست با حفظ شماره ۹۳۵ خود تبدیل به مشترک همراه اول شود و یا یک کاربر همراه اول با حفظ شماره ۹۱۲ می‌توانست تبدیل به مشترک ایرانسل یا رایتل شود.

در واقع با اجرایی شدن این طرح، اختیار شماره تلفن همراه از اپراتور سلب شده و در اختیار صاحب سیم کارت قرار می‌گیرد.

پیش از اجرایی شدن طرح ترابردپذیری همواره تحلیل‌های کارشناسان با تکیه بر تجارب جهانی بر این محور می‌گشت که احتمالاً با اجرای ترابردپذیری همراه اول به عنوان اپراتور قدیمی‌تر با بیشترین میزان ریزش مخاطب مواجه شود.

انتشار اولین گزارش‌ها از اجرای ترابرد پذیری اما عکس این موضوع را نشان می‌داد‌؛ براساس آماری که یک سال پس ازاجرای ترابرد پذیری و در سال ۹۶ منتشر شد مشخص که همراه اول نه تنها بیشترین میزان ریزش مخاطب را نداشته بلکه حتی توانسته طی این یک سال، با جذب بیش از ۷۵ هزار مشترک جدید از مشترکان اپراتورهای رقیب، رتبه نخست در ترابرد مثبت را به دست آورد‌؛ آنچه که می‌توان به نوعی از آن تعبیر به شنا کردن موفقیت‌آمیز اپراتور اول برخلاف جریان آب داشت. پس از این نیز البته همراه اول توانست تراز مثبت خود در ترابرد را حفظ کند تا تبدیل به یکی از معدود اپراتورهایی در سطح جهان شود که با وجود قدیمی‌تر بودن نسب به سایر رقبا با تراز مثبت در ترابردپذیری مواجه شود.

دلایل اجرای طرح ترابرد پذیری

یکی از دلایل اجرای طرح ترابردپذیری آن بود که امید می‌رفت اجرای این طرح بر کاهش قیمت سیم‌کارت‌های عادی در بازار سیاه تأثیر داشته باشد. در واقع امید اولیه بر این بوده که با اجرای این طرح کدهای مختلف سه اپراتور موبایل ارزش یکسانی پیدا کنند و مثلاً کد یک خط‌های ۹۱۲ ارزشی مشابه خطوط اعتباری ایرانسل و یا رایتل پیدا کند، اتفاقی که البته آنطور که انتظار می‌رفت در عمل محقق نشده است.

از سوی دیگر کاربرانی که از خدمات اپراتور خود راضی نبودند، اما به دلیل آنکه شماره خود را به افراد بسیاری داده بودند مایل به حفظ شماره خود بودند، با کمک این طرح می‌توانستند ضمن حفظ شماره، از خدمات اپراتوری دیگر بهره ببرند. یکی دیگر از فواید طرح اما آن بود که اگر کاربر به منطقه‌ای نقل مکان می‌کرد که آنتن‌دهی یک اپراتور بهتر از دیگری بود امکان ترابرد بدون نیاز به تغییر شماره خط برایش فراهم بود.

به این ترتیب می‌توان اینطور جمع‌بندی کرد که ترابردپذیری طرحی است که بیش از هر چیز در پی تأمین منافع کاربران است.

مشکلات پیش روی ترابردپذیری

مشکلات فنی بسیاری بر سر اجرای طرح ترابردپذیری وجود داشته و دارد که از آن جمله می‌توان به مشکل تشخیص تماس‌های درون و برون شبکه وناآشنایی با شماره‌ها و کدهای کاربردی اپراتور جدید اشاره داشت.

پس از انجام ترابردپذیری ممکن است کاربر و مخاطبانی که با وی تماس می‌گیرند در محاسبه هزینه‌های تماس خود دچار اشتباه شوند.

در واقع تشخیص اینکه مخاطب در چه اپراتوری فعال است عملاً غیرممکن شده و به سبب آن میزان هزینه‌های تماس نیز غیرقابل تشخیص می‌شود.

از سوی دیگر با توجه به کمتر بودن سطح پوشش و آنتن‌دهی رایتل و ایرانسل نسبت به همراه اول مشترکانی که از همراه ‌اول به سایر اپراتورها کوچ می‌کنند متضرر می‌شوند. همچنین ترابرد از خط دایمی همراه اول به سایر اپراتورها ریسک کم شدن از ارزش خط را برای کاربر به دنبال دارد.

علاوه براین مهاجرت از اپراتور اول به سایر اپراتورها امکان استفاده از طرح تماس درون شبکه رایگان برای تماس با خطوط تلفن ثابت را از کاربر سلب می‌کند.

نحوه برخورد اپراتورهای بین‌المللی با ترابردپذیری

تا به حال در بیش از ۷۰ کشور دنیا طرح ترابردپذیری اجرا شده است وبرخی معتقدند که این طرح می‌تواند برای مصرف‌کننده سودآور بوده و در عین حال موجب ایجاد رقابت بین اپراتورها شود.

همه گزارش‌های بین‌المللی مبتنی بر ترابردپذیری این واقعیت را نشان می‌دهد که معمولاً اپراتورهایی که قدمت بیشتری دارند و از منظر سنی قدیمی‌تر هستند در حوزه اجرای ترابردپذیری احتمال مستهلک شدنش بیشتر است، البته این موضوع به شرطی رخ می‌دهد که فضای رقابتی برای اپراتور قدیمی‌تر ایجاد نشده باشد و با اپراتورهای هم قد و قواره خود وارد رقابت نشده باشد.

متضرران طرح ترابردپذیری

ضرر اصلی در اجرای طرح ترابردپذیری به عقیده بسیاری از کارشناسان به اپراتورها وارد می‌شود. براساس ماده پنجم مصوبه ۲۳۲ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات مبنای مسیریابی برای شماره‌های ترابرد شده مبتنی بر روش مسیریابی مستقیم است، اما چنانچه هر یک از اپراتورها، اپراتورهای ثابت و شرکت ارتباطات زیرساخت به دلایل فنی قادر به پشتیبانی از این روش در هنگام راه‌اندازی خدمات نباشند، باید شبکه و تجهیزات خود را برای پشتیبانی از این روش ارتقا دهند. در غیر این صورت و استفاده از روش مسیریابی غیرمستقیم با توجه به اینکه اپراتور پایه ملزم به مسیریابی و انتقال ترافیک به سمت شبکه اپراتور مقصد خواهد بود، اپراتور آغاز‌کننده تماس و شرکت ارتباطات زیرساخت باید بابت هر دقیقه انتقال ترافیک هزینه‌ای را به اپراتور پایه پرداخت کنند.

براساس مصوبه رگولاتوری اپراتور پایه (اپراتور فرستنده) باید بدون هیچ چشم داشتی ترافیک اپراتورهای ثابت و شرکت زیرساخت را در سال اول راه‌اندازی، برقرار کند و از سال‌های بعد به فکر دریافت مبلغ باشد.

طبیعی است که چنین شرایطی از یکسو هزینه‌هایی را به اپراتوری که مشترک از آن کوچ کرده تحمیل می‌کند و از سوی دیگر اجازه دریافت هزینه از اپراتور پذیرنده و کاربر را هم سلب می‌کند تا اپراتوری که با ریزش مخاطب مواجه بشده از چند جهت متضرر شود.

از آنجا که در نهایت ترابردپذیری برای همه اپراتورها اتفاق می‌افتد، در نتیجه همه آنها در این میان به نوعی زیان می‌کنند.

از سوی دیگر کاربران نیز ممکن است به نوعی از اجرای این طرح متضرر شوند، چرا که اگر برای مثال دوست شما که سیم‌کارت ۰۹۱۲ داشته به اپراتور دیگر ترابرد کند و شما به خیال آنکه خط وی همراه اول است و مشمول طرح می‌شود با وی تماس بگیرید هزینه‌های مضاعفی بر شما تحمیل می‌شود.

پیش‌بینی‌های غلط در خصوص ترابردپذیری

تجربه‌های جهانی گویای آن بوده که در حوزه ترابردپذیری همواره اپراتور قدیمی‌تر به دلیل آنکه بیشتر مستهلک می‌شود، با بیشترین میزان ریزش مخاطب مواجه می‌شود. با وجود آمارهای جهانی در این خصوص و نیز با وجود پیش‌بینی‌های کارشناسان در خصوص احتمال بالای شکست اپراتور اول اما آمار و ارقام گویای آن است که همراه اول به عنوان قدیمی‌ترین اپراتور کشور نه تنها با ریزش محسوس مخاطب مواجه نشده بلکه توانسته بیشترین میزان جذب را نیز داشته باشد.

از همان ابتدای آغاز طرح ترابردپذیری تا به امروز همراه اول با اختلاف تراز مثبت نسبت به دو اپراتور دیگر داشته است.

انتشار اولین نسخه آمار ترابردپذیری در سال۹۶، آنقدر برای برخی تعجب‌برانگیز بود که شائبه تقلب در آمار هم پیش کشیده شد، اما وحید صدوقی‌؛ مدیرعامل وقت همراه اول در پاسخ به ابهامات موجود در آمارهای ارایه‌شده توسط اپراتورها درباره‌ی ترابردپذیری به صراحت اعلام کرد: ما آمار شفافِ سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی را ارایه کردیم و طبق این آمار، همراه اول تنها برنده‌ی ترابردپذیری است و هیچ‌کس در این امر شکی ندارد. برای اپراتوری که تجربه‌ی ۲۳ ساله دارد، این امر اقدامی بی‌سابقه بوده است‌؛ زیرا ما توانستیم خدماتی ارایه کنیم که مشترکین اپراتورهای جوان‌تر به استفاده از خدمات اپراتور ما ترغیب شوند و این در دنیا بی‌نظیر بوده است‌؛ زیرا معمولاً در دنیا مهاجرت از اپراتورهای اول به سایر اپراتورها صورت می‌گیرد.

نگاهی به آخرین آمار منتشره در خصوص ترابردپذیری موبایل که در ۳۱ اردیبهشت ماه امسال اعلام شده نشان می‌دهد که همچنان همراه اول با اختلاف زیاد بهترین آمار مثبت ترابردپذیری را داشته و ایرانسل و رایتل در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.

جمع‌بندی

برخلاف آنچه رویکردهای بین‌المللی و دیدگاه‌های کارشناسان داخلی می‌گفت و انتظار می‌رفت همراه اول به عنوان اپراتور قدیمی‌تر از ترابردپذیری شکست سختی بخورد اما این اتفاق نیفتاد. این درحالی بود که برخی افراد با این استدلال که همراه اول اپراتوری قدیمی است و مشترکان خود را به زور و اجبار و به خاطر شماره‌های قدیمی ۰۹۱۲ در شبکه خود اسیر نگه داشته است پیش‌بینی می‌کردند که اپراتور اول با ریزش انبوه مشترکان مواجه شود.

اما با اجرای ترابردپذیری درست برخلاف این موضوع جریان‌ها پیش رفت و مشترکان ایرانسل و رایتل بیش از مشترکان همراه اول ریزش داشتند و مشتاق خروج بودند. به همین دلیل می‌بینیم از زمان اجرای ترابردپذیری تاکنون بیشترین میزان ترابردپذیری مثبت در اختیار همراه اول است و این اپراتور توانسته مشترکان دیگر اپراتورها را نیز جذب کند‌؛ موضوعی که شاید به دلیل قیمت، کیفیت بالا، آنتن‌دهی وسیع در سطح کشور و بسته‌های متنوع تعریف شده روی اپراتور اول باشد.

در مجموع می‌توان اینطور نتیجه‌گیری کرد که این استدلال و منطقی که به کار می‌رود و مدعی آن است که اپراتور قدیمی‌تر محکوم به شکست است همراه اول با ارایه سرویس‌های به روز همگام با فناوری‌های روز دنیا نشان داد این فرضیه می‌تواند اشتباه باشد.

در حال حاضر همراه ‌اول یک نمونه موفق از اپراتوری قدیمی است که در گستره ملی به موفقیت در حوزه ترابردپذیری دست یافته و شاید حتی بتوان به استفاده از تجارب و الگوهای این اپراتور در سطح بین‌المللی نیز امید داشت.