بانک مرکزی فضای رقابت سالم را ایجاد کند
عبدالله افتاده – بار دیگر و به محض انتشار نخستین خبرها در خصوص راهاندازی سرویس جدید پرداخت الکترونیکی مبتنی بر فناوری NFC در ایران، به نظر می‌رسد هر شرکتی که حتی به این موضوع فکر کرده، اکنون مدعی ارایه این سرویس است.
فناوری NFC (Near Field Communication) نسخه جدیدی از RFID البته با بورد کوتاه‌تر (چهار اینچ) به حساب می‌آید.
این سرویس پرداخت الکترونیکی در واقع یک فناوری جدید است که با نصب تجهیزات خاص در مراکز خرید و بدون نیاز به روش‌های مشابه و موجود در کشور مانند کشیدن کارت‌های بانکی، از طریق نزدیک کردن گوشی کاربر به منبع پرداخت و وارد کردن رمز، امکان پرداخت الکترونیکی را فراهم آورده و در تمام نقاط دیگر همچون مترو، اتوبوس‌ها و تاکسی‌هایی که مجهز به این ابزار هستند نیز قابل استفاده بوده و می‌تواند تحول بزرگی در صنعت پرداخت کشور ایجاد کند.
این در حالی است که هنوز در هیچ فروشگاهی این سرویس در سطح تجاری راهاندازی نشده و تنها در نمونه‌های ارایه شده توسط شرکت «بهپرداخت ملت» که از طریق NFC گوشی تلفن همراه همانند آنچه اپل‌پی، سامسونگ‌پی و اندرویدپی در دنیا ارایه کردند، این سرویس در ایران پیاده‌سازی شده است.
پس از اینکه شرکت بهپرداخت ملت که این سرویس را در برنامه‌ای تلویزیونی قبل از نمایشگاه تلکام رونمایی کرد، شرکت ایرانسل نیز در نمایشگاه تلکام مدعی ارایه نخستین راه‌حل جامع NFC با همکاری شرکت اینفوتک و جمالتو در ایران شد.
البته خبر دیگری هم که هفته گذشته منتشر شد، ادعای شرکت ایران کیش بود که اعلام کرد که ۳۰۰ هزار دستگاه کارت‌خوان مجهز به NFC در بازار دارد و اینکه آیا این شرکت نیز خود را در صف مدعیان ارایه سرویس NFC در ایران می‌داند یا خیر سوالی است که در آینده نزدیک مشخص خواهد شد.
البته ۲۵ مردادماه امسال نیز شرکت پرداخت الکترونیک پارسیان خبر از ورود نسل جدید دستگاه‌های کارت‌خوان این شرکت منطبق با استانداردهای روز جهانی داد.
رونمایی مجدد NFC بهپرداخت در حضور خبرنگاران
براساس این گزارش، ابتدای هفته گذشته شرکت بهپرداخت ملت از نخستین سرویس پرداخت موبایلی مبتنی بر NFC رونمایی کرد، به نحوی که تمامی کاربران گوشی هوشمند دارای NFC می‌توانند با نصب اپلیکیشن «سکه» این شرکت، پرداخت‌های خود را از طریق این سرویس جدید انجام دهند.
رستم شاه‌گشتاسبی، مدیرعامل شرکت بهپرداخت ملت در مراسم رونمایی از سیستم پرداخت موبایلی NFC و به‌روزرسانی اپلیکیشن «سکه» (سامانه کیف پول همراه) با بیان اینکه شرکت بهپرداخت ملت بزرگ‌ترین شرکت پرداخت الکترونیک(PSP) در ایران است، گفت: شرکت بهپرداخت یکی از ۱۲ شرکت خدمات پرداخت در ایران به شمار می‌رود که بزرگ‌ترین در کشور و خاورمیانه و براساس اعلام مجله «نیلسون ریپورت» دارای رتبه ۲۲ در جهان است.
مدیرعامل شرکت بهپرداخت گفت: ما هم‌اکنون شبکه‌ای شامل ۸۳۰ هزار پایانه، هزار و۵۰۰ نفر نیروی پشتیبان، ۱۵۰ نفر شاغل در نمایندگی‌ها و ۳۰۰ نفر در بخش ستادی در اختیار داریم.
به گفته شاه‌گشتاسبی، ماهنامه نیلسون ریپورت نیز شرکت بهپرداخت را با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تراکنش در سال ۲۰۱۴ در میان ۱۵۰ شرکت برتر پرداخت دنیا در رتبه بیست و دوم قرار داد.
وی افزود: سیستم پرداخت موبایلی NFC بهپرداخت، مبتنی بر توان فنی و بومی و با روشی جدید طراحی شده و مشتریان از این پس می‌توانند با ساده‌ترین روش و تنها با نصب نرم‌افزار سکه و فعال‌سازی آن روی موبایل، هزینه خریدهای خود را پرداخت کنند.
شاه‌گشتاسبی گفت: سرویس پرداخت NFC مجوزهای لازم را از بانک مرکزی دریافت کرده و طبق پیش‌بینی‌های شرکت در آینده نزدیک، با توجه به کمپین‌ها و تمهیداتی که برنامه‌ریزی شده پیش‌بینی می‌کنیم حدود ۲۰ درصد تراکنش‌های بهپرداخت به سمت سرویس NFC برود.
وی خاطرنشان کرد: نرم افزار سکه (سامانه کیف پول همراه) روی بازارهای داخلی اپلیکیشن موبایل قابل دانلود است و پس از نصب آن فعال‌سازی روی کارت‌های بانکی به صورت کیف طراحی شده و امکان ذخیره‌سازی نیز وجود دارد.
مدیرعامل شرکت بهپرداخت ادامه داد: در حال حاضر تنها کارت‌های بانکی بانک ملت امکان استفاده از این سرویس را دارند و براساس رایزنی‌های انجام‌شده به‌زودی سایر کارت‌های عضو شتاب نیز امکان استفاده از این سرویس نوین و جهانی را خواهند داشت.
وی افزود: براساس برنامه‌ریزی انجام‌شده تصمیم داریم در فاز اول ۱۵۰ هزار مرکز فروش اصلی در سراسر کشور را بهپرداخت از طریق فناوری NFC مجهز کنیم که در آینده این تعداد به ۶۰۰ هزار پایانه خواهد رسید.
شاه‌گشتاسبی در خصوص امنیت سرویس ارایه‌شده نیز گفت: ما تمام استانداردها و قوانین بانکی را رعایت کرده‌ایم و بر اساس مدل TSM پیش رفته‌ایم. علاوه بر این ما سعی کردیم با توجه به روندهای روز دنیا در سرویس پرداخت موبایلی NFC بهپرداخت به‌جای ذخیره‌سازی کارت‌بانکی مشتری روی سیم‌کارت، این ذخیره‌سازی را در یک فضای ابری در مراکز داده خود ذخیره کنیم که هم تکنولوژی به‌روزتری است و هم ازلحاظ امنیت، امن‌تر است. هرچند همین‌جا هم اعلام می‌کنم شرکت بهپرداخت آمادگی این را دارد که با اپراتورهای تلفن همراه کشور در خصوص استفاده از این بستر همکاری کند.
شاه‌گشتاسبی گفت: یک سال و نیم برای راهاندازی NFC زمان گذاشته شده و همه نکات امنیتی را با توجه به استانداردهای جهانی با مشاوره از کارشناسان خارجی در نظر گرفته‌ایم، اما توافق اولیه با بانک ملت بوده و در حال حاضر دارندگان کارت‌بانک ملت می‌توانند این خدمات را دریافت کنند.
وی افزود: شرکت بهپرداخت در شاپرک سهم ۲۵ درصدی به لحاظ تعداد تراکنش دارد و در میان ۱۲ شرکت دیگر یک چهارم تراکنش‌ها از طریق شبکه شاپرک انجام می‌شود و ۳۴ درصد مبلغ تراکنش‌ها نیز از سوی این شرکت پشتیبانی می‌شود.
اپلیکیشن سکه شرکت بهپرداخت ملت از مایکت، اپ‌استور و گوگل‌پلی قابل دانلود است.
امکان استفاده از خدمات اپلیکیشن سکه برای صاحبان تمام کارت‌های شتابی شبکه بانکی امکان‌پذیر است، ولی استفاده از خدمت پرداخت با NFC از طریق این اپلیکیشن در حال حاضر فقط برای صاحبان کارت‌های بانک ملت امکان‌پذیر است که به‌زودی این امکان نیز از طریق کارت‌های دیگر بانک‌های کشور نیز میسر می‌شود.
همچنین کاربران هنگام استفاده از سرویس پرداخت موبایلی NFC با اپلیکیشن سکه، نیازی به اینترنت ندارند و انتقال اطلاعات لازم از طریق دستگاه کارت‌خوان انجام می‌شود که با توجه به ذخیره‌سازی اطلاعات مشتری در فضای ابری، هنگام تبادل اطلاعات صرفا یک کد برای مرکز داده ارسال می‌شود؛ یعنی مشتری بعد از نزدیک کردن موبایل خود به دستگاه کارت‌خوان و بعد از تایید خرید، بدون حضور فیزیکی کارت، با وارد کردن رمز خود روی دستگاه کارت‌خوان تراکنش خرید خود را انجام می‌دهد.
استفاده همزمان از پرداخت موبایلی با کد QR
به گفته شاه‌گشتاسبی، بهپرداخت سعی کرده است سرویس پرداخت موبایلی بدون حضور کارت را برای کاربران iOS اپلیکیشن سکه نیز فراهم کند، ولی با توجه به محدودیت‌های اپل روی بستر NFC این امکان از طریق NFC وجود ندارد، ولی با همین نگاه سرویس پرداخت موبایلی با کد QR با استفاده از اینترنت و رمز دوم را نیز از طریق اپلیکیشن سکه ارایه کرده‌اند.
او در این‌باره گفت: برای کسانی که از سیستم‌عامل iOS استفاده می‌کنند یا کارت‌های بانک‌های غیر از ملت دارند نیز راهکاری ارایه کرده‌ایم که از طریق اسکن کد QR توسط اپلیکیشن سکه، می‌توانند پرداخت خود را بدون حضور فیزیکی کارت انجام دهند.
در این روش دستگاه کارت‌خوان نقش یک چاپگر را دارد و بعد از ورود مبلغ روی آن، دستگاه کارت‌خوان یک کد QR تولید می‌کند که شبیه یک فاکتور فروش است. خریدار پس از اسکن کردن این کد با اپلیکیشن سکه و تایید اطلاعات فاکتور، با وارد کردن رمز دوم، CVV2 و تاریخ انقضا پرداخت خود را انجام می‌دهد و در آخر رسید این تراکنش توسط پایانه فروش چاپ می‌شود.
ایران‌کیش چه کرده است؟
احمد هادی‌پور، معاون طرح و برنامه شرکت ایران‌کیش نیز درباره کارت‌خوان‌های این شرکت گفت: ایران کیش نزدیک به ۷۵۰ هزار دستگاه کارت‌خوان منصوبه دارد که نزدیک به ۳۰۰ هزار عدد از این دستگاه‌ها، مجهز به NFC هستند و قابلیت انجام تراکنش‌های بدون کارت، از طریق کیف پول الکترونیکی و یا از طریق سیم‌کارت‌های مجهز به NFC را دارند.
او با بیان اینکه شرکت ایران‌کیش آمادگی دارد تا در این حوزه با تمامی اپراتورها همکاری کند، تاکید کرد: این شرکت بستر آماده و کامل NFC را در اختیار دارد؛ از طرف دیگر از طریق نرم‌افزار پات ایران‌کیش، کیف پول الکترونیکی را نیز به بازار عرضه کرده‌ایم.
ایرانسل هم NFC عرضه کرد؟
در این میان اپراتور دوم کشور یعنی ایرانسل نیز در هفدهمین نمایشگاه تلکام امسال با همکاری شرکت اینفوتک از راه‌حل پرداخت همراه مبتنی بر NFC رونمایی کرد.
ایرانسل اعلام کرد، فناوری سیم‌کارت NFC فراهم‌کننده بستری است که از طریق آن می‌توان از فضای سیم‌کارت و بستر شبکه ارتباطی، انواع خدمات پرداخت و بانکداری همراه را ارایه کرد.
چند نکته و یک پیشنهاد
البته صرف‌نظر از فناوری NFC باید یک تفاوت در خصوص سرویس‌های ارایه‌شده توسط ایرانسل و شرکت بهپرداخت ملت قایل شد، چرا که شرکت بهپرداخت این فناوری را به نحوی طراحی کرده که تمامی‌گوشی‌های دارای NFC به غیر از گوشی‌های اپل که این امکان را برای هیچ شرکتی به‌جز سرویس خودش را نمی‌دهد پیاده‌سازی کرده، اما ایرانسل با ارایه سرویس NFC مبتنی روی سیم‌کارت به‌دنبال جذب مشترکانی است که گوشی‌های آنها امکان استفاده از سرویس NFC را ندارند.
البته راهاندازی این سرویس در ایران به صورت عملیاتی موضوعی است دارای اهمیت که روش پرداخت در ایران را متحول می‌کند. اما اینکه بازیگران اصلی صنعت پرداخت به روشی دست پیدا کنند که این سرویس قابلیت استفاده برای تمامی کارت‌های بانکی صرف‌نظر از اینکه چه کسی سرویس را ارایه می‌کند، موضوعی است که گویا بانک مرکزی به‌عنوان نهاد تنظیم‌کننده باید راه‌حلی برای آن ارایه کند تا موضوع تقسیم درآمد که احتمالا موضوع اصلی این مناقشه خواهد بود با راه‌حلی منطقی به نتیجه برسد تا مردم به‌عنوان استفاده‌کنندگان اصلی این سرویس امکان بهره‌مندی از مزایای آن را داشته باشند.
اما نکته مهم دیگری که باید نهادهای ذی‌ربط به صورت جدی برای حل مشکلات آن ورود کنند، احتمال سوءاستفاده برخی از سازمان‌ها در خصوص انحصارگرایی در موضوع پرداخت هزینه سفرهای شهری در تاکسیرانی و اتوبوس‌های شهری است.
با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین سرویس‌های NFC، ارایه خدمات پرداخت آفلاین در خریدهای خرد است که خود معضلی بزرگ برای راننده‌ها و مسافران در تمامی نقاط کشور محسوب می‌شود، باید قانونی تصویب شود که جلوی این انحصارگرایی که جز مسیری برای افزایش فساد و سخت شدن استفاده از خدمات برای شهروندان را به‌دنبال ندارد، گرفته شود.
از این رو به نظر می‌رسد نهادهای متولی در تصویب قوانین و مقررات رقابتی و ایجاد فضای سالم کاری باید از هم‌اکنون وارد عمل شده و اقدامات لازم را به عمل آورند.
در نهایت اینکه در حالی سرویس NFC در ایران در حال تجاری‌سازی است که بانک مرکزی و شاپرک در خصوص امنیت و رعایت‌شدن استانداردهای این سرویس تاکنون اظهارنظری نکرده‌اند، که البته این سکوت نیز می‌تواند مهر تاییدی بر نبود مشکل در این سرویس تلقی شود. البته اگر به سرنوشتی مانند کدهای USSD و ورود دیرهنگام نهاد مقررات‌گذار بانکی به این عرصه مواجه نشویم.
منبع: هفته نامه عصر ارتباط
ارسال یک نظر